نگاهی به «جهاد جهان (30 ژوئن تا 6 ژوئیه 2016)


رئوس رخدادهای این هفته

  • این هفته گروه «خلافت اسلامی» یا داعش توانست به یک رشته انفجارهای انتحاری در منطقه خاورمیانه و خارجه از آن دست بزند که شماری از این حملات، از  جمله در عراق، بشدت پرتلفات بود. داعش همچنین در این هفته به حملات و عملیاتی در ماورای خاورمیانه دست زد، که حمله مسلحانه سه پیکارجوی آن به فرودگاه بین المللی کمال آتاتورک در استانبول ترکیه و نیز در بنگلادش مهم ترین این حملات بود. (شمار کشته های حمله هفته گذشته در فرودگاه استانبول با مرگ تعداد دیگری از زخمی ها به 45 تن رسید و بیش از دویست تن نیز در این حملات صورت گرفته بدست پیکارجویان سرزمین های قفقاز و چچن زخمی شدند). داکار پایتخت کشور بنگلادش نیز شاهد یک جنایت هولناک تروریستی از سوی نیروهای داعش بود که خارجی ها را هدف قرار داد.
  • حمله بشدت مرگبار در محله «الکراده» در پایتخت عراق که شمار کشته های آن با افزایش مرگ زخمی های بسیار، به بیش از 250 تن رسید، مهم ترین و خون بارترین حمله صورت گرفته بدست داعش در دوره اخیر بوده است. «الکراده» یکی از محله های شیعی قلب بغداد، همچنین شاهد صدها زخمی شدید در قوی ترین بمب گزاری هایی است که از بعد از سقوط  حکومت صدام حسین در سیزده سال پیش صورت گرفته است. اما این تنها انفجار خونبار روزهای گذشته در عراق نبود؛ بلکه در محله شمالی در بغداد نیز که آن هم شیعه نشین است، انفجار یک بمب دوازده کشته و دهها مجروح بر جای نهاد. داعش از نظر خود با این انفجارها خواسته است به دولت و ارتش مرکزی عراق و همپیمانان آنها و کشورهای عضو ائتلاف بین المللی که با داعش مبارزه می کنند، این «پیام» را برساند که حتی بعد از عملیات اخیر ارتش عراق که به آزادسازی شهر مهم و راهبردی فلوجه از دست داعش منجر شد و نیروهای داعش ناچار به عقب نشینی از بخش های مهمی از این شهر شدند، این سازمان هنوز از این قدرت برخوردار هست که عملیاتی در چنین سطح از کشتار و هراس افکنی را انجام دهد و روند زندگی شهروندان در پایتخت عراق را بشدت مختل کند.

 

  • روزهای این هفته، یک سری حملات تروریستی ناشی از انفجارهای انتحاری نیز در سه نقطه در عربستان سعودی رخ داد، که کمتر سابقه داشته است. برای نخستین بار از زمان سر برآوردن داعش در منطقه، انفجاری انتحاری در نزدیکی کنسولگری آمریکا در شهر جده به وقوع پیوست؛ آنگاه انفجاری در یکی از مساجد منطقه شیعه نشین استان القطیف عربستان رخ داد، و برای اولین بار در تاریخ نیز یک حمله انفجار انتحاری در نزدیکی مسجد نبوی («مسجد النبی») مسجد عظیمی که مزار حضرت محمد پیامبر اسلام در آن قرار دارد و زیارتگاه بزرگ مسلمانان در طول تاریخ بوده است، رخ داد. هنوز داعش مسئولیت این حملات در عربستان را رسماً بر عهده نگرفته است، اما منابع و سازمان های اطلاعاتی خود عربستان نیز تایید می کنند که همه شواهد و ارزیابی ها حاکی از آن است که داعش مسئول این حملات بی سابقه به عربستان سعودی است. بنا به ارزیابی نهاد مطالعاتی ما در اسرائیل، هدف گروه «خلافت اسلامی» از این حملات به خاک کشور «خادم حرمین شریفین» این است که عربستان نیز می تواند از این پس از سوی این گروه مورد ضربه قرار گیرد. این حملات در خاورمیانه در حالی است که اسلام گرایانِ بشدت رادیکال شده در کشور مسلمان نشین بنگلادش با حمله و گروگان گیری در طول ساعات متمادی در یک کافه محبوب برای غربی های ساکن بنگلادش و یا خارجی هایی که به این کشور آسیایی سفر می کنند، بیش از بیست تن را کشتند. این گروگان گیرها به مشتری های کافه که اکثراً ایتالیایی بودند گفته بودند که باید قرآن را بخوانند. هر کس از آنها که نتوانسته بود قرآن را بخواند بلافاصله با تیربار کشته شده بود؛ همه کشته ها در واقع خارجی ها بودند که تروریست ها آنها را «کفار» مسیحی می دانند؛ دهها تن دیگر نیز در این چند ساعت گروگان گیری زخمی شدند. تروریست ها توسط نیروهای امنیتی بنگلادش پس از چند ساعت که این ماجرا ادامه داشت، به هلاکت رسیدند. این نخستین حمله از این دست در کشوری مانند بنگلادش بود.
  • حملات فزاینده تروریستی و بشدت پرتلفاتی که پیکارجویان داعش در روزهای گذشته در نقاط مختلف، از جمله عراق، بنگلادش و ترکیه انجام داده اند، در حالی است که نیروهای اصلی داعش در کشورهای عراق، سوریه و لیبی در صحنه های میدانی جنگ متحمل ناکامی های بیشتری شده و فشار نظامی وارده به آنها تشدید شده است. نظر به وضعیت جاری، می توان گفت که ما و جهان اکنون با دو روند موازی در شرف جریان روبرو شده ایم؛ از یکسو نیروهای اصلی داعش در میدان های جنگی در حال «انقباض» هستند؛ زیرا نیروهای خود را از دست می دهند و زمین های تحت اختیار آنها هر چه بیشتر کاهش می یابد و از سوی دیگر، توان حملات انتحاری و تروریستی داعش در نقاط  دیگر در حال «انبساط» است و گسترش می یابد و حملات آنها مرگبارتر می شود. نیروهای بومی هوادار داعش در کشورهای مختلف توان خود را برای ساماندهی و اجرای حملاتی با الهام از داعش نشان می دهند. این موج حملات ثابت می کند که نباید توان عملیاتی این سازمان را در عرصه های مختلف جهانی دست کم تلقی کرد و تشکیلات امنیتی و اطلاعاتی کشورهای مختلف در برخورد با این نیروهای محلی همسو و هم قسم با داعش توانایی چندان قاطع و موثری ندارند و در ردگیری و پیگیری این نیروها دچار مشکل شده اند.