عملیات نظامی «ستون ابر»، گزارش شماره 6 – فعالان جهاد اسلامی فلسطین و حزب الله می کوشند تا نقش مرکزی حکومت اسلامی ایران را در دادن کمک نظامی و از جمله راکت های «فجر- 5» به صلح ستیزان در نوار غزه، بر خلاف رویه تمامی سالهای گذشته، به صورتی برجسته منعکس نما

یک راکت «فجر-5 »، ساخت ایران که دارای 75 کیلومتر برد است. عکس از خبرگزاری «فارس» وابسته به سپاه پاسداران ایران.

یک راکت «فجر-5 »، ساخت ایران که دارای 75 کیلومتر برد است. عکس از خبرگزاری «فارس» وابسته به سپاه پاسداران ایران.

زیاد النخاله: « از فشنگ تا موشک فلسطینی ها در غزه، همگی ایرانی است» (شبکه «العربیه»، بیستم نوامبر 2012)

زیاد النخاله: « از فشنگ تا موشک فلسطینی ها در غزه، همگی ایرانی است» (شبکه «العربیه»، بیستم نوامبر 2012)


رئوس گزارش

1.    طی چهار سالی که از عملیات نظامی «سرب گداخته» سپری شده است، حکومت اسلامی ایران نقش مرکزی را در بازسازی و بهینه سازی توان نظامی حماس و نیز جهاد اسلامی فلسطین (که نزدیک ترین گروه به حکومت اسلامی ایران محسوب می شو) داشته است (و این درحالی است که ایران و حماس بر سر خیزش مردمی در سوریه دستخوش اختلاف جدی شده اند). نقش محوری ایران در تأمین جنگ افزارهای پیشرفته ای که حماس و جهاد اسلامی از آنها در عملیات «ستون ابر» بهره گرفتند، آشکارتر شد. یاری های نظامی حکومت اسلامی ایران، چه به صورت آموزش و دادن رهنمود به فعالان تروریستی فلسطینی از سوی شاخه قدس سپاه پاسداران ایران و چه به عنوان کمک پولی و یاری در تولید و ساخت جنگ افزار انجام گرفته است[1].

2.    ایران همه تاکید خود را بر گسترش و بهینه سازی راکت های حماس و جهاد اسلامی فلسطین نهاده است و از جمله راکت هایی از نوع دوربرد «فجر- 5» که می تواند تا به تل آویو برسد در اختیار شاخه های نظامی این تشکل ها گذاشته بود ولی ارتش اسرائیل در همان آغاز عملیات اخیر، اکثر این راکت ها را نابود کرد، هر چند که هنوز صلح ستیزان مقداری از آنها را در دست دارند و توانستند آنها را به سوی «گوش دان»، مرکز اسرائیل که شامل تل آویو و شهرک های اطراف تل آویو را تشکیل می دهند، شلیک کنند. حماس و جهاد اسلامی فلسطینی پرتاب راکت «فجر» به سوی «گوش دان» را مهم ترین دستآورد خود در عملیات جلوه داده اند. 

3.    تا زمان عملیات نظامی «ستون ابر»، حکومت ایران و سازمان های صلح ستیز فلسطینی کوشش داشتند تا کمک نظامی حکومت ایران به این تشکل ها، از جمله در زمینه بهینه سازی سامانه راکتی آنها، آشکار نشود. اما در جریان عملیات نظامی، این رویه دیرینه و شناخته شده ی جهاد اسلامی فلسطین و حزب الله سپس حماس، به طرزی آشکار تغییر یافت و آنها (شاید به درخواست مقامات ایران) در این باره در رسانه ها سخن گفتند و آنها گرفتن کمک های نظامی از ایران، سوریه و حزب الله به تشکل های صلح ستیز نوار غزه را به صورتی برجسته و کم سابقه نشان دادند. از جمله، دبیرکل سازمان جهاد اسلامی فلسطین، رمضان عبدالله شلح، و معاون او زیاد النخاله، بارها در طول روزهای گذشته، کمک های ایران در زمینه دادن جنگ افزار، پول و فن آوری لازم برای ساخت جنگ افزار و راکتهای مورد نظر در غزه را مورد  تمجید قرار دادند. دبیر کل حزب الله لبنان، حسن نصرالله نیز اهمیت کمک های نظامی را که حکومت ایران، سوریه و حزب الله به شاخه های نظامی فلسطینی ها داده و موجب تقویت توان نظامی آنها شده به گونه ای که این توان در عملیات کنونی به منصه ظهور رسیده است، مورد تأکید قرار داد و رسانه های جمهوری اسلامی ایران، نیز از کمک های نظامی به صلح ستیزان از آن تعریف و تمجید کردند (هر چند که در همین حال، برخی از مقامات ایران به طور رسمی به انکار کردن ها و تکذیب ها ادامه دادند زیرا ممکن است که از تحت تعقیب قرار گرفتن از سوی نهادهای قضایی غربی بیمناک هستند).

4.    افشای کمک نظامی ایران و از جمله تأمین راکت ها از نوع «فجر – 5»، به باور ما نشان می دهد که حکومت اسلامی از نقش بارز مصر و هم پیمانان آن (ترکیه و قطر) در مورد میانجیگری جهت آتش بس بین اسرائیل وحماس، دچار دلسردی عمیق شد به ویژه که قاهره به کانون تماس ها برای برقراری آتش بس مبدل شده بود. از راه برملای این یاری های نظامی، حکومت ایران از دید خود، برای معضل فلسطینی ها راهکار ارائه می دهد و  برای خود محبوبیت کسب می کند و چنین جلوه می دهد که کمک های نظامی ایران بوده است که به حماس و جهاد اسلامی امکان داده است که با اسرائیل بجنگند، و با بارزکردن این نقش خود، به مقابله با تلاش های دیگر کشورهایی می رود که تحرکات و فعالیت های آنها موجب در سایه قرار گرفتن نقش ایران شده بود و ایران را عملاً در سایه قرار داده بودند. بنا بر ارزیابی ما، جمهوری اسلامی ایران از این امر که عملیات نظامی «ستون ابر» موجب تقویت موقعیت محور اسلامی به رهبری جنبش اخوان المسلمین در جهان عربی و نیز ایالات متحده و غرب شده است، ناخرسند می باشد و این ناخشنودی در تحلیل و تفسیرهایی که در روزهای اخیر در رسانه های ایران انتشار یافت و نگارندگان بیش از آنچه که از حماس ابراز حمایت کنند، از رهبران کشورهای عرب انتقاد کردند، نشان داده شد. آنها از سران کشورهای عربی واسلامی پرسیده اند، چرا کمک عملی که یاری نظامی و تسلیحات است، در اختیار فلسطینی ها نمی گذارند.

نمونه هایی از سخنان تحسین آمیز پیرامون کمک نظامی ایران به تشکل های صلح ستیز غزه
جهاد اسلامی فلسطین

5.    گزیده ای از اظهارات سران جهاد اسلامی فلسطین:

الف – رمضان عبدالله شلاح، دبیر کل سازمان جهاد اسلامی: هنگامی که در یک مصاحبه مطبوعاتی از شلح پرسیده شد که نسبت به سخنان روزهای گذشته بیان شده از سوی خالد مشعل در این زمینه که میان حماس و ایران در رابطه با بحران سوریه اختلاف وجود دارد، چه نظری دارد، شلح پاسخ داد که حتی اگر فلسطینی ها بر سر رخدادهای سوریه با ایران اختلاف داشته باشند، اما در مورد هر آنچه که در فلسطین سپری می شود و بویژه با توجه به رخدادهای جاری غزه، هیچ اختلافی با ایران در کار نیست. شلح افزود: «در این خصوص، ما با حکومت ایران، صد در صد توافق داریم؛ حکومت ایران همه نوع حمایت را از ما به عمل آورده است، همه جهان می داند که منبع اصلی جنگ افزاری که از سوی فلسطینی ها به مصرف می رسد، یا ایرانی است و یا با پول ایران تأمین شده است». رمضان شلح افزود، که این جنگ افزارها از خارج و از طریق مصر به غزه وارد شده و در آینده نیز این رویه ادامه خواهد یافت (شبکه تلویزیونی «الجزیره»، بیستم نوامبر2012).

ب – زیاد النخاله، معاون دبیرکل جهاد اسلامی فلسطین نیز که در قاهره بسر می برد، در روزهای اخیر در چند گفت و گو با رسانه های وابسته به ایران، گفت از حکومت ایران به این دلیل که مقادیر زیادی جنگ افزار پیشرفته در اختیار «گروه های مقاومت» قرار داده است، قدردان است. وی در این مصاحبه ها از جمله گفت:

1)   «ما از برادران خود در ایران به دلیل رشادت ها و ایثارگری در «دفاع از فلسطینی ها» و انتقال این جنگ افزار (که منظور او بیشتر راکت های دوربرد «فجر 5» با برد رسیدن به تل آویو هستند) سپاسگزاری می کنیم…» (مصاحبه زیاد النخاله، «پال تودی»، هجدهم نوامبر 2012).

2)   زیاد النخاله در همین حال این ارزیابی ها را رد کرد که در آنها گفته شده است که جمهوری اسلامی ایران بوده است که برنامه ریز این دور از تنش میان اسرائیل وغزه بوده است و فلسطینی ها را به حملات راکتی گسترده به اسرائیل تشویق کرده بود. وی گفت: «جنگ افزاری که تشکل های فلسطینی با آن می جنگند و حتی جنگ افزارهای حماس، از فشنگ گرفته تا موشک و حتی آنهایی که در نوار غزه تولید می شوند، عملاً ایرانی هستند» («الحیات»، هجدهم نوامبر 2012).

3)   در مصاحبه با شبکه تلویزیونی عرب زبان ایران، «العالم»، نیز درباره راکت های «فجر 5» از زیاد النخاله پرسش شد، که او در پاسخ گفت کهاین راکت ها موجب «پیروزی مجاهدان فلسطینی شده است و از ایران دریافت شده است». از او پرسیده شد که اگر توافق آتش بس امضاء شود، آیا قاچاق اسلحه به درون غزه متوقف خواهد گردید؟ و او پاسخ داد که «جهاد اسلامی فلسطین یک نهاد مستقل است که به منظور دفاع از قوم خود به تقویت نظامی می پردازد» («العالم»، نوزدهم نوامبر 2012).

4)   داوود شهاب،سخنگوی جهاد اسلامی فلسطین نیز، در مصاحبه با شبکه لبنانی «المیادین» (که همسو با حزب الله و ایران است و با کمک های مالی جمهوری اسلامی ایران در لبنان برپا شده است)، به تکرار همین سخنان زیاد النخاله پرداخت و گفت: «کمک های نظامی به گروه ههای مقاومت فلسطین، راز پنهانی نیست و از فشنگ گرفته تا راکت، همه کمک جمهوری اسلامی ایران است و ما باید این موضوع را بگوییم و با صدای بلند و بدون خجلت نیز بگوییم».

حزب الله و مفسر سیاسی لبنانی همسو با حزب الله

6.    حسن نصرالله،در سخنرانی که در حومه جنوبی بیروت از طریق «المنار»، در نوزدهم نوامبر 2012 ایراد کرد نقش حکومت اسلامی ایران و سوریه را در انتقال جنگ افزار برای تشکل های صلح ستیز نوار غزه ستود.  

الف- حسن نصرالله این پرسش را مطرح کرد که چگونه راکت های «فجر 5»، «گراد» و موشک های ضد تانک (از نوع «کورنت»و نوع های دیگر) وارد نوار غزه شده است و «چه کسی علیرغم محاصره نواز غزه آنها را فرستاده و چه کسی حمل کرده است؟»   

ب – نصرالله خود به این پرسش هاپاسخ داد و گفت باید نقش حکومت اسلامی ایران و سوریه را در این باره به صورت برجسته یادآور شد. نصرالله کشورهایی را که دارو در اختیار فلسطینی ها قرار می دهند (یعنی مصر) یا به آنها پول کمی می دهند (یعنی قطر) را مورد تحقیر قرار داد و اهمیت کمک نظامی ایران و سوریه را که به تشکل های فلسطینی امکان می دهد به تل آویو و اورشلیم حمله کنند و به سوی هواپیماها و کشتی ها آتشباری کنند و نفربرهای زرهی را منهدم کنند یادآور گردید و در مقابل از کشورهای عربی که کشتی های مملو از اسلحه برای اوپوزیسیون سوریه می فرستند و به گفته او، جرأت نمی کنند حتی یک فشنگ به غزه بفرستند، انتقاد نمود.   

ج – معضل واقعی که در برابر جهان عربی و اسلامی قرار دارد این است که کشورهای عربی و اسلامی جرأت کنند و هر چه زودتر جنگ افزار به غزه بفرستند. در مقابل، بنا به گفته حسن نصرالله، اسرائیلی ها می خواهند که راکت های موجود در غزه «خود به خود» تمام شوند.

د – نصرالله به این ادعا نیز اشاره کرد که می گوید، حکومت اسلامی ایران حماس را به این دلیل که از اردوی مقاومت بیرون رفته است، به حال خود رها کرده است. وی گفت: ایران، سوریه و حزب الله هرگز نوار غزه را به حال خود رها نمی کنند (که منظور او: تشکل های تروریستی غزه است) و همچنان به تعهد خود نسبت به آنها ادامه خواهند داد – حتی اگر اختلاف دیدگاه خاصی هم وجود داشته باشد (اشاره نصرالله به بروز اختلاف دیدگاه میان حکومت ایران و حماس در پی خیزش مردمی در سوریه و قرار گرفتن حماس در برابر حکومت سوریه است).

7.    ابراهیم الامین، مفسر سیاسی لبنانی که از نزدیکان حزب الله به شمار می آید (و بارها با شبکه تلویزیونی «المنار»، شبکه حزب الله، مصاحبه کرده است) در مقاله ای از حماس به این دلیل که از ایران و سوریه به واسطه کمک های نظامی این کشورها سپاسگزاری نمی کند، انتقاد نمود. در این مقاله، وی همچنین لزوم بازسازی تأسیسات زیربنایی نظامی را که خسارت دیده اند، با کمک پولی ایران و سوریه یادآور شد. در ذیل فرازهایی از این مقاله، آنگونه کهKدر «الاخبار»، روزنامه لبنانی همسو با حزب الله، منعکس شده است، اشاره می شود («الاخبار»، بیستم نوامبر 2012):

الف – این مقاله با عنوان «گروه مقاومت در پی پیروزی کدام سیاست راهبردی را اختیار خواهد کرد؟»، با این پرسش آغاز شده است که چرا خالد مشعل از سوریه، ایران و حزب الله به دلیل کمک های نظامی مستقیم سوریه، ایران و حزب الله به به نیروهای مقاومت غزه، سپاسگزاری نمی کند و در مقابل مصر،ترکیه و قطر را بارها به دلیل حمایت از ساکنان نوار غزه مورد تمجید قرار داده است؟.

ب – در ادامه آمده است: ایران و سوریه تلاش و کوشش زیادی در راه کمک به فلسطینی ها کرده اند، مبالغ کلانی پول هزینه کرده اند، و برایگسترش توان نظامی نیروهای مقاومت غزه (یعنی: تشکل های صلح ستیز) متحمل رشادت ها و ایثارگری های زیاد شده و این کمک ها بدون هیچ گونه چشمداشت بوده است  و تنها به خاطر ایدئولوژی و در راه پروردگار بوده است.

ج – در ادامه این مقاله نیز آمده است: آتش بس بین «دشمن» و «گروه مقاومت» که قرار است به زودی عملی شود، نباید منجر به رفتاری شود که با اصول و ارزش های مقاومت منافات دارد، و هر عاملی نیز که خود را حامی «مقاومت» می داند (که منظور؛ مصر و هم پیمانان آن است) باید از آن حمایت عملی انجام دهد. بین گروه «مقاومت» و دشمن اشغالگر جنگ دنباله داری در گرفته و در چارچوب آن، مقاومت مسلحانه گزینه همبستگی و واقعی است.

د – نویسنده این مقاله در «الاخبار» افزوده است: تشکل های «مقاومت» توانستند با وارد آوردن صدمه به مراکز حساس در قلب اسرائیل توان آتشباری خود را ثابت کنند و این امر از این پس در شکست تهاجم های آتی اسرائیل نقش مهمی ایفاء خواهد کرد. این سئوال پیش می اید که گام بعدی نیروهای «مقاومت» چه خواهد بود؛ آیا آنها در مقابل منافع حکومتی، با آتش بس طولانی مدت، «هدنة»، با دشمن موافقت خواهند کردیا آنکه می خواهند که توان نظامی و آتشباری خود را به گونه ماهوی و کیفی بازسازی کنند تا بتوانند موجب بازدارندگی اسرائیل از تعرض های آتی شود.

ستایش از کمک نظامی حکومت ایران در رسانه های ایران

8.    رسانه های ایران از قول سران جمهوری اسلامی ایران، کمک نظامی ایران به فلسطینی ها و بویژه افتادن راکت «فجر 5» در خاک اسرائیل در جریان عملیات نظامی «ستون ابر» را مورد ستایش قرار دادند. در این اظهارات نیز همانند اظهاراتی که دبیرکل نصرالله بیان کرد، مقامات و رسانه های ایران از موضوع کمک های نظامی ایران به گروههای مسلح فلسطینی، برای شاخ و شانه کشیدن و طعنه زدن به کشورهای اسلامی دیگر بهره برداری کردند و شاکی شدند که چرا مصر و سایر ممالک عربی و اسلامی جنگ افزار مورد نیاز فلسطینی ها را در اختیار شاخه های نظامی فلسطینی ها نمی گذارند. علیرغم این موضوع، در رسانه های ایران همچنین از این که ایران مسئولیت تأمین راکت برای نیروهای مسلح فلسطینی را بر عهده گرفته است، انتقادهایی بیان شد (و به نظر می رسد که این امر با نگرانی از مطرح شدن اقامه دعوی علیه ایران در نهادهای قضایی بین المللی ارتباط وجود داشته باشد).

9.    از جمله:

الف – علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی ایران، در سخنرانی در پارلمان، در روز بیست و یکم نوامبر گفت ما با افتخار اعلام می کنیم که حمایت  ما از فلسطینی ها به صورت پولی و نیز مسلح کردن آنها و نظامی بوده و با غرور اعلام می کنیم که همچنان در کنار فلسطینی ها در سخت ترین شرایط خواهیم ایستاد(خبرگزاری «فارس» بیست و یکم نوامبر 2012).

ب-  محمد حسن ابوترابی فرد، معاون رییس مجلس شورای اسلامی ایران، در سخنرانی در زمینه نقش نیروهای مسلح حکومت ایران در ساخت توان نظامی فلسطینی ها از جمله اظهار داشت: «این توان نیروهای مسلح ایران است که از غزه سربرآورده است…مگر دنیا تردیدی دارد که اینها آزمودگان مکتب نیروهای مسلح ما هستند و این همان نیروهایی است که در عراق آمریکا را به گِل نشاندند…» («فارس»، هجدهم نوامبر 2012).

ج – روزنامه «کیهان» نوشت، در مقطعی که حماس موشک به سوی اسرائیل شلیک می کند و رهبران کشورهای عرب همچنان به سکوت ادامه می دهند، نیروهای حماس و میلیون هامسلمان دیگر منطقهبیش از هر وقت دیگر به خوبی درک کرده اند که تنها ایران است که از فلسطینی ها عملاً حمایت می کند و هیچ تفاوتی بین شیعه و سنی نمی بیند («کیهان»، هفدهم نوامبر2012).

د –خبرگزاری «فارس»، گزارش مشروحی را در بیست و یکم نوامبر 2012 منتشر کرد، که در آن تغییرات راهبردی، در پی سرمایه گزاری های عظیم ایران در طرح های وسیع و کلان راکتی و  موشکی، مورد بررسی قرار گرفته است. در این گزارش تأکید شده است که راکت های فجر می تواند سرنوشت نبردهای نامتقارن را رقم بزند، و لذا، بنوشته «فارس»،سرمایه گزاری های موشکی ایران یقیناً دستآوردهای بزرگی داشته و بی فایده نبوده است (اشاره به سرمایه گزاری ایران در تأمین راکت برای تشکل های صلح ستیز فلسطینی).

مخالفت و تکذیب

10.از سوی دیگر، وبسایت  خبری – تحلیلی «عصر ایران» (Asr-e Iran)در تهران، از گزارش هایی که در رسانه های ایرانی انتشار یافته و در آنها ذکر گردیده است که راکت هایی که حماس از آنها در بحران جاری غزه بهره می گیرد ساخت ایران است، به سختی انتقاد کرد. «عصر ایران» نوشت که این امر، شجاعتی را که «تشکل های مقاومت فلسطینی» از خود در برابر اسرائیل نشان داده اند، کم ارزش جلوه می دهد. این وبسایت افزود که ایران از این جنگ با اسرائیل، بهره گیری تبلیغاتی نماید.همچنین «عصر ایران»، نوشت: این گونه ادعاها در زمینه کمک ایران به شاخه های نظامی فلسطیین، می تواند پیآمدهای سیاسی و حقوقی منفی داشته باشد و موجب ارائه دادخواست های حقوقی متعدد علیه ایران در دادگاه های کشورهای غربی از سوی آسیب دیدگان از فعالیت های تروریستی در فلسطین و لبنان شود.این درخواست ها می تواند بر این اساس باشد که کمک های نظامی ایران به حماس، جهاد اسلامی ودیگر سازمان های غزه بیش از هر زمان دیگر ثابت شده است و مقامات ایران نیز خود به آن اذعان می کنند. «عصر ایران» همچنین افزود که حتی اگر راکت های «فجر 5» به راستی از سوی ایران به حماس داده شده باشد، شایسته نیست که این موضوع افشاء گردد، و در شرایطی که حکومت ایران خود آن را تکذیب کرده بود، چرا اکنون این رویه تغییر یافته است؟ («عصر ایران»، نوزدهم نوامبر 2012).

11.برخلاف اظهارات شمار زیادی از مقامات ایران و فرماندهان سپاه پاسداران و افتخارکردن های رسانه هایی در ایران به این امر که جمهوری اسلامی، فلسطینی ها را به راکت های دوربرد مجهز کرده است، علاءالدین بروجردی،رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران زودتر ادعا کرده بود که کشورش در این امر نقشی ندارد (وبسایت های خبری ایرانی، هجدهم نوامبر2012).

[1]برای آگاهی از جزییات، به گزارش منتشره از سوی ما به تاریخ اول مارس 2011 مراجعه شود، تحت عنوان: «ترور از نوار غزه علیه اسرائیل از زمان عملیات «سرب گداخته»؛ داده ها، اهداف و ماهیت».